เคยรู้สึกไหมว่าแปรงฟันแล้ว แต่ฟันกลับรู้สึกเหมือนมีอะไรเคลือบอยู่? อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของ คราบพลัค (Plaque) ศัตรูตัวฉกาจที่เกาะแน่นอยู่บนผิวฟันของเรา หลายคนอาจมองข้ามเพราะคิดว่าเป็นแค่คราบสกปรกธรรมดา แต่นี่คือจุดเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพช่องปากที่ร้ายแรงกว่าที่คิด บทความนี้ Teeth Talk Dental Clinic จะพาไปเจาะลึกว่าคราบพลัคคืออะไร และทำไมเราถึงต้องรีบกำจัดมันออกไป
คราบพลัค (Plaque) คืออะไร?
แผ่นฟิล์มเหนียว ๆ ที่มีสีใสหรือสีเหลืองอ่อน ซึ่งเกิดจากการรวมตัวกันของแบคทีเรีย น้ำลาย และเศษอาหารที่หลงเหลืออยู่ในช่องปากของเรา มันจะก่อตัวขึ้นบนผิวฟันและตามซอกฟันตลอดเวลา แม้ว่าเราจะเพิ่งแปรงฟันไปก็ตาม เป็นสาเหตุหลักของกลิ่นปาก และหากปล่อยทิ้งไว้ มันจะกลายเป็นบ้านชั้นดีให้แบคทีเรียเติบโตและสร้างกรดขึ้นมาทำลายฟันของเรา
คราบพลัคเกิดจากอะไร?
คราบพลัคไม่ได้เกิดขึ้นมาเอง แต่มีปัจจัยหลายอย่างที่เร่งการก่อตัว โดยมีสาเหตุหลัก ๆ ที่เราอาจทำโดยไม่รู้ตัว ดังนี้
1. แบคทีเรียในช่องปาก
ในช่องปากของทุก ๆ คนมีแบคทีเรียอาศัยอยู่เป็นปกติ ซึ่งแบคทีเรียเหล่านี้จะคอยดักจับเศษอาหาร โดยเฉพาะอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล เพื่อใช้เป็นพลังงาน
2. น้ำตาลและแป้ง
เมื่อเรารับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตสูง เช่น ขนมหวาน น้ำอัดลม หรือนม แบคทีเรียในคราบพลัคจะย่อยสลายน้ำตาลเหล่านี้และปล่อยกรดออกมา กรดนี้มีฤทธิ์กัดกร่อนและทำลายชั้นเคลือบฟัน
3. การทำความสะอาดที่ไม่ทั่วถึง
การแปรงฟันที่ไม่ถูกวิธี แปรงไม่ครบทุกซอกทุกมุม หรือการไม่ใช้ไหมขัดฟัน ทำให้เศษอาหารและคราบแบคทีเรียยังคงตกค้างอยู่บนผิวฟัน เมื่อเวลาผ่านไป แบคทีเรียเหล่านี้ก็จะรวมตัวกันหนาแน่นขึ้นจนกลายเป็นคราบพลัคที่สังเกตเห็นได้
รับสิทธิ์พิเศษและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ปรึกษาฟรี!
คราบพลัค vs หินปูน ต่างกันอย่างไร?
หลายคนมักสับสนระหว่างสองคำนี้ แต่จริง ๆ แล้วมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน
- คราบพลัค (Plaque) : อยู่ในระยะเริ่มต้น มีลักษณะเป็นแผ่นฟิล์มเหนียว ๆ สีเหลืองอ่อน สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน
- หินปูน (Tartar/Calculus) : คือคราบพลัคที่สะสมมานานจนแร่ธาตุในน้ำลายจับตัวแข็ง กลายเป็นคราบแข็งสีเหลืองเข้มไปจนถึงสีน้ำตาลหรือดำ เกาะแน่นบนฟัน ไม่สามารถแปรงออกเองได้ ต้องให้ทันตแพทย์ขูดออกเท่านั้น
ผลกระทบจากคราบพลัค ยิ่งสะสมยิ่งอันตราย
หากปล่อยให้คราบพลัคเกาะกินฟันโดยไม่กำจัดออกอย่างถูกวิธี อาจนำไปสู่ปัญหาใหญ่ในช่องปากที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
- กลิ่นปาก (Halitosis) : แบคทีเรียในคราบพลัคจะผลิตแก๊สที่มีกลิ่นเหม็น ทำให้เกิดกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์ แม้จะเพิ่งแปรงฟัน
- โรคฟันผุ (Cavities) : กรดที่แบคทีเรียปล่อยออกมาจะกัดกร่อนเคลือบฟันจนเป็นรู ทำให้เกิดอาการเสียวฟัน และฟันผุลุกลามลึกถึงโพรงประสาทฟันได้
- โรคเหงือกอักเสบ (Gingivitis) : คราบพลัคที่สะสมบริเวณขอบเหงือกจะทำให้เหงือกระคายเคือง บวม แดง และมีเลือดออกง่ายขณะแปรงฟัน
- โรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) : หากเหงือกอักเสบไม่ได้รับการรักษา การติดเชื้อจะลุกลามทำลายกระดูกและเนื้อเยื่อรอบ ๆ ฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ฟันโยกและอาจต้องถอนฟัน
วิธีกำจัดและป้องกันคราบพลัค
เราสามารถจัดการคราบพลัคในระยะเริ่มต้นได้ด้วยตัวเอง เพียงแค่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากให้ถูกต้อง
- แปรงฟันอย่างถูกวิธี : แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง (เช้าและก่อนนอน) ด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ โดยใช้เวลาอย่างน้อย 2 นาที เน้นบริเวณซอกฟันและขอบเหงือก
- ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน : เป็นขั้นตอนที่ขาดไม่ได้ เพราะไหมขัดฟันช่วยกำจัดคราบพลัคและเศษอาหารในจุดที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง โดยควรใช้อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
- ลดอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล : พยายามลดการบริโภคของหวานและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เพื่อลดอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก
- ใช้น้ำยาบ้วนปาก : การใช้น้ำยาบ้วนปากที่ช่วยลดแบคทีเรียสามารถช่วยเสริมการทำความสะอาดได้ แต่ไม่สามารถทดแทนการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันได้
- พบทันตแพทย์เป็นประจำ : เข้ารับการตรวจสุขภาพฟันและขูดหินปูนทุก ๆ 6 เดือน เพื่อกำจัดคราบพลัคและหินปูนที่อาจหลงเหลืออยู่
ขูดหินปูนและกำจัดคราบพลัคที่ Teeth Talk Dental Clinic ดูแลโดยทันตแพทย์ชำนาญการ
เราเข้าใจดีว่าการจัดการคราบพลัค และหินปูนที่สะสมอาจทำให้หลายคนกังวล ที่ Teeth Talk Dental Clinic เราจึงมุ่งมั่นมอบประสบการณ์การดูแลช่องปากที่ดีให้คุณ
- ทีมทันตแพทย์มากประสบการณ์ : เรามีทีมทันตแพทย์ที่เชี่ยวชาญในการขูดหินปูนและกำจัดคราบจุลินทรีย์โดยเฉพาะ สามารถวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่ตรงจุด สามารถจัดการคราบฝังแน่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- เทคโนโลยีที่ทันสมัย : เราใช้เครื่องมือขูดหินปูน Ultrasonic ที่มีแรงสั่นสะเทือนที่เหมาะสม ช่วยสลายคราบหินปูนและคราบพลัคที่แข็งตัวให้หลุดออกอย่างนุ่มนวล ลดอาการเสียวฟัน และช่วยให้การตรวจพบปัญหาในระยะเริ่มต้นแม่นยำยิ่งขึ้น
- การรักษาที่นุ่มนวล : เราให้ความสำคัญกับความรู้สึกของคนไข้เป็นอันดับแรก ทุกขั้นตอนการรักษาจึงเต็มไปด้วยความเบามือ สื่อสารอย่างเข้าใจ และสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย เพื่อเปลี่ยนประสบการณ์การทำฟันที่น่ากลัวให้กลายเป็นเรื่องที่สบายใจ
- วางแผนการดูแลแบบองค์รวม : เราไม่เพียงแค่กำจัดคราบพลัคและหินปูน แต่ยังมองไปถึงการป้องกันในระยะยาว โดยจะให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปากเฉพาะบุคคล เพื่อป้องกันไม่ให้ปัญหากลับมาเกิดซ้ำ
หากคุณมีอาการเสียวฟัน ปวดฟัน เหงือกบวม หรือสงสัยว่าตัวเองอาจมีคราบพลัคและหินปูนสะสม อย่าปล่อยทิ้งไว้ ให้ทีมทันตแพทย์ของเราได้ดูแล สามารถนัดหมายเพื่อเข้าปรึกษาและตรวจเช็กสภาพฟันที่ เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้องและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุด
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับคราบพลัค
Teeth Talk Dental Clinic ได้รวบรวมคำถามที่หลายคนสงสัยเกี่ยวกับคราบพลัคมาไว้ที่นี่ เพื่อไขข้อข้องใจให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
1. ทำไมแปรงฟันสะอาดแล้วยังมีคราบพลัค?
อาจเกิดจากการแปรงฟันที่ยังไม่ทั่วถึง โดยเฉพาะบริเวณซอกฟัน ฟันกรามด้านใน หรือบริเวณขอบเหงือก นอกจากนี้ คราบพลัคสามารถก่อตัวใหม่ได้ภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังแปรงฟัน การใช้ไหมขัดฟันและตรวจสุขภาพฟันประจำปีจึงยังจำเป็น
2. คราบพลัคหลุดออกเองได้ไหม?
ไม่สามารถหลุดออกเองได้ คราบพลัคในระยะเริ่มต้น (แผ่นฟิล์มเหนียว) ต้องถูกกำจัดออกด้วยการแปรงฟันและขัดฟันเท่านั้น หากปล่อยทิ้งไว้จนแข็งตัวเป็นหินปูน ต้องใช้เครื่องมือทันตแพทย์เท่านั้น
3. ต้องขูดหินปูนบ่อยแค่ไหนเพื่อกำจัดคราบพลัค?
โดยทั่วไป ทันตแพทย์แนะนำให้ขูดหินปูน (ซึ่งเป็นการกำจัดทั้งหินปูนและคราบพลัคสะสม) ทุก ๆ 6 เดือน แต่สำหรับผู้ที่มีคราบพลัคสะสมง่าย หรือมีความเสี่ยงโรคเหงือก ทันตแพทย์อาจแนะนำให้มาพบทุก ๆ 3-4 เดือน
สรุป อย่าปล่อยให้คราบพลัคทำลายสุขภาพช่องปากของคุณ
คราบพลัคไม่ใช่แค่คราบสกปรกธรรมดา แต่เป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาทั้ง ฟันผุ และโรคเหงือก การดูแลความสะอาดช่องปากอย่างถูกวิธีทั้งการแปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน และการพบทันตแพทย์เป็นประจำ คือสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณมีรอยยิ้มที่แข็งแรงไปอีกนาน
หากคุณกำลังมองหาคลินิกทำฟันที่เชี่ยวชาญและพร้อมให้คำปรึกษาอย่างละเอียด สามารถนัดหมายเพื่อประเมินสภาพฟันและวางแผนการรักษากับทีมทันตแพทย์ของเราได้ที่เบอร์โทร 099-113-8103 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน” ทีมงานของเราพร้อมดูแลและมอบรอยยิ้มที่มั่นใจให้กับคุณ
