
สำหรับชาวจัดฟันแล้ว “แบร็คเก็ต” คงเป็นเหมือนเพื่อนสนิทที่ต้องอยู่ด้วยกันไปอีกนาน แต่บางครั้งเพื่อนคนนี้ก็สร้างปัญหาจุกจิกกวนใจ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาหลุดบ่อยจนน่ารำคาญ หรือขูดปากจนเป็นแผล ในบทความนี้ Teeth Talk Dental Clinic จะพาคุณไปทำความรู้จักกับแบร็คเก็ตจัดฟันให้มากขึ้น พร้อมแนะนำวิธีรับมือกับสารพัดปัญหา เพื่อให้การจัดฟันของคุณเป็นเรื่องง่ายและราบรื่นกว่าที่เคย
แบร็คเก็ต (Brackets) คืออะไร?
แบร็คเก็ต คือ อุปกรณ์จัดฟันชิ้นเล็ก ๆ ที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยม ซึ่งทันตแพทย์จะนำมายึดติดบนผิวฟันแต่ละซี่อย่างแม่นยำ มันทำหน้าที่เปรียบเสมือน “ตัวจับ” หรือ “แกนหลัก” ที่ใช้สำหรับยึดลวดจัดฟันเอาไว้ เพื่อให้ลวดสามารถส่งแรงไปยังฟันแต่ละซี่ได้อย่างเหมาะสม ทำให้ฟันค่อย ๆ เคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ถูกต้องตามแผนการรักษาที่วางไว้
แบร็คเก็ตจัดฟัน มีกี่แบบ?

ปัจจุบัน เทคโนโลยีการจัดฟันได้พัฒนาไปมาก ทำให้มีแบร็คเก็ตหลากหลายประเภทให้เลือกใช้ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการและไลฟ์สไตล์ที่แตกต่างกัน โดยประเภทที่ได้รับความนิยมหลัก ๆ มีดังนี้
แบร็คเก็ตโลหะ (Metal Brackets)
เป็นแบร็คเก็ตแบบคลาสสิกที่ทุกคนคุ้นเคยกันดี ทำจากวัสดุสเตนเลสทางการแพทย์ มีความแข็งแรงและทนทานสูงมาก ทำให้การเคลื่อนฟันเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ จุดเด่นที่สุดของแบร็คเก็ตประเภทนี้คือการที่เราสามารถสนุกกับการเลือกสียางจัดฟันได้ในทุก ๆ เดือน ซึ่งเป็นที่นิยมอย่างมากในการจัดฟันเหล็ก
แบร็คเก็ตเซรามิก (Ceramic Brackets)
เป็นตัวเลือกยอดนิยมสำหรับคนที่ต้องการความสวยงามและความมั่นใจระหว่างจัดฟัน เนื่องจากตัว แบร็คเก็ต ทำจากวัสดุเซรามิกที่มีสีใสหรือสีเหมือนฟันธรรมชาติ ทำให้กลมกลืนไปกับผิวฟันและสังเกตเห็นได้ยาก เหมาะสำหรับผู้ใหญ่หรือวัยทำงานที่ไม่ต้องการให้เครื่องมือจัดฟันดูโดดเด่นจนเกินไป
แบร็คเก็ตดามอน (Damon/Self-Ligating Brackets)
เป็นนวัตกรรมการจัดฟันที่ไม่ต้องใช้ยางรัด โดยตัว แบร็คเก็ต จะมีคลิปหรือบานพับขนาดเล็กสำหรับเปิด-ปิดเพื่อยึดลวดจัดฟันโดยตรง ข้อดีคือช่วยลดแรงเสียดทาน ทำให้ฟันเคลื่อนที่ได้ง่ายขึ้น รู้สึกเจ็บน้อยกว่า และในบางกรณีอาจช่วยให้จัดฟันเสร็จเร็วกว่าการใช้แบร็คเก็ตแบบปกติ
แล้วจะเลือกแบร็คเก็ตแบบไหนดี? ในความคิดเห็นของทันตแพทย์ที่ Teeth Talk Dental Clinic มองว่า “ถ้าเน้นเรื่องความคุ้มค่าและความทนทานเป็นหลัก แบร็คเก็ตโลหะคือตัวเลือกมาตรฐานที่ไว้ใจได้เสมอ แต่ถ้าให้ความสำคัญกับความสวยงาม ไม่ให้เห็นเครื่องมือชัด ๆ แบร็คเก็ตเซรามิกก็ตอบโจทย์ที่สุด แค่ต้องดูแลระวังเป็นพิเศษกว่า ส่วนใครที่อยากจัดฟันให้เสร็จเร็วขึ้นและเจ็บน้อยลง แบร็คเก็ตดามอนที่เป็นนวัตกรรมใหม่ก็น่าสนใจมาก สุดท้ายแล้ว ทันตแพทย์จะช่วยแนะนำแบบที่เหมาะสมกับแผนการรักษาและไลฟ์สไตล์ของแต่ละคนอีกครั้ง”
แบร็คเก็ตมีกี่ขนาด?
ขนาดของแบร็คเก็ตนั้นไม่มีขนาดตายตัว แต่จะแตกต่างกันไปตามยี่ห้อ ประเภทของแบร็คเก็ต และตำแหน่งของฟันซี่นั้นๆ โดยทั่วไป แบร็คเก็ตสำหรับฟันกรามจะมีขนาดใหญ่กว่าแบร็คเก็ตสำหรับฟันหน้าเพื่อให้สามารถรับแรงได้ดีกว่า ซึ่งทันตแพทย์จะเป็นผู้เลือกขนาดที่เหมาะสมที่สุดกับแผนการรักษาและสภาพฟันของแต่ละบุคคลเอง
วิธีรับมือปัญหาแบร็คเก็ตยอดฮิต

แม้จะดูแลดีแค่ไหน ปัญหาเล็กๆ น้อยๆ ก็อาจเกิดขึ้นได้ระหว่างการจัดฟัน แต่ไม่ต้องกังวล นี่คือวิธีรับมือกับปัญหาสุดคลาสสิกที่ชาวจัดฟันต้องเจอ
สิ่งที่ควรทำเมื่อแบร็คเก็ตหลุด
แบร็คเก็ตหลุดคือปัญหาสุดคลาสสิกที่เกิดขึ้นได้เสมอ สิ่งแรกที่ต้องทำคือตั้งสติ และทำตามขั้นตอนต่อไปนี้
- อย่าตื่นตระหนก การที่แบร็คเก็ตหลุด 1-2 ตัว ไม่ใช่เรื่องฉุกเฉินร้ายแรง
- เก็บชิ้นส่วนที่หลุดไว้ หากหาเจอ ให้นำไปให้ทันตแพทย์ในวันที่เข้าไปติดใหม่
- ใช้ขี้ผึ้งจัดฟันปิดทับ หากปลายลวดที่ไม่มีแบร็คเก็ตยึดอยู่ทิ่มกระพุ้งแก้ม ให้ใช้ขี้ผึ้งปิดทับไว้ก่อน
- รีบโทรนัดคลินิก แจ้งปัญหาและนัดหมายเพื่อกลับเข้าไปติดเครื่องมือใหม่โดยเร็วที่สุด ไม่ควรรอนานจนถึงวันนัดปกติ
วิธีป้องกันแบร็คเก็ตหลุด
วิธีที่ดีที่สุดคือการป้องกันตั้งแต่ต้นเหตุ โดยหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ เช่น การรับประทานอาหารที่แข็งหรือเหนียวมาก ๆ อย่างน้ำแข็ง ถั่ว ปลาหมึก หรือหมากฝรั่ง ไม่ใช้ฟันหน้ากัดแทะอาหารโดยตรง ควรตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ และใช้ฟันกรามเคี้ยวแทน รวมถึงการแปรงฟันอย่างถูกวิธีและไม่รุนแรงจนเกินไป
วิธีป้องกันแบร็คเก็ตขูดปาก หรือลวดทิ่มแก้ม
ในช่วงแรกของการติดเครื่องมือ เป็นเรื่องปกติที่อาจรู้สึกระคายเคืองในช่องปาก วิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุดคือการใช้ “ขี้ผึ้งจัดฟัน” ที่ได้รับจากคลินิก โดยปั้นเป็นก้อนกลมเล็ก ๆ แล้วนำไปแปะทับบนตัว แบร็คเก็ต หรือปลายลวดที่คม ขี้ผึ้งจะทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันไม่ให้เครื่องมือเสียดสีกับเนื้อเยื่อในช่องปากโดยตรง
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับแบร็คเก็ต (FAQ)

เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิตเกี่ยวกับแบร็คเก็ตมาตอบให้หายสงสัยกัน
แบร็คเก็ตหลุด ต้องเสียเงินเพิ่มไหม?
ขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละคลินิก โดยส่วนใหญ่หากหลุดไม่บ่อยครั้งอาจไม่มีค่าใช้จ่าย แต่หากหลุดบ่อย ๆ อาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมในการติดเครื่องมือใหม่
เผลอกลืนแบร็คเก็ตเข้าไป เป็นอันตรายไหม?
โดยทั่วไปแล้วไม่เป็นอันตราย เนื่องจากแบร็คเก็ตมีขนาดเล็ก และไม่มีส่วนที่แหลมคม ร่างกายจะสามารถขับถ่ายออกมาได้เองตามปกติ
แบร็คเก็ตที่มีเสา (Hook) คืออะไร?
คือตะขอขนาดเล็กที่ติดมากับตัว แบร็คเก็ต ในบางตำแหน่ง มีไว้สำหรับใช้เกี่ยว “ยางดึงฟัน” (Elastics) ซึ่งเป็นยางที่ใช้ปรับการสบฟันให้เข้าที่ ไม่ใช่ทุกคนที่จะต้องใช้เสานี้
จุดสีบนแบร็คเก็ตมีไว้ทำไม?
เป็นโค้ดสีที่ช่วยให้ทันตแพทย์สามารถระบุตำแหน่งของฟันแต่ละซี่ได้อย่างถูกต้องขณะทำการติดตั้ง เมื่อติดตั้งเสร็จเรียบร้อยแล้ว หากจุดสีเหล่านี้หลุดลอกออกไปก็ไม่มีผลต่อการรักษาแต่อย่างใด
ดูแลแบร็คเก็ตจัดฟันอย่างมั่นใจกับ Teeth Talk Dental Clinic
การทำความเข้าใจและดูแลแบร็คเก็ตจัดฟันอย่างถูกวิธีคือหัวใจสำคัญที่ช่วยให้การจัดฟันของคุณราบรื่นและได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด แม้ปัญหาระหว่างทางอาจเกิดขึ้นได้ แต่การมีคลินิกจัดฟันที่ดีและพร้อมให้คำปรึกษาจะช่วยให้คุณอุ่นใจได้เสมอ ที่ Teeth Talk Dental Clinic เรามีทีมทันตแพทย์และเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมดูแลและแก้ไขปัญหาให้คุณอย่างรวดเร็ว หากคุณพบปัญหาหรือมีข้อสงสัยใด ๆ สามารถติดต่อเราได้ทันทีที่เบอร์โทร 099-113-8103 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน” ทีมงานของเราพร้อมดูแลและมอบรอยยิ้มที่มั่นใจให้กับคุณในทุกขั้นตอน



































