ฟันคุด คืออะไร? อาการแบบไหนที่ใช่ สาเหตุ และวิธีรักษาที่ควรรู้

หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า “ฟันคุด” กันมาบ้าง แต่ก็อาจจะยังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ว่าคืออะไร และทำไมถึงกลายเป็นปัญหาใหญ่ในช่องปากของใครหลายคน บางคนอาจไม่เคยมีอาการใด ๆ เลย ในขณะที่บางคนต้องทนทุกข์ทรมานจากอาการปวดจนนอนไม่หลับ เพื่อให้ทุกคนสามารถรับมือได้อย่างเหมาะสม Teeth Talk Dental Clinic จะพาไปทำความรู้จักกับฟันเจ้าปัญหานี้เอง ตั้งแต่สาเหตุ อาการปวดฟันคุด ไปจนถึงแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง

รู้จักฟันคุด (Wisdom Teeth) ฟันเจ้าปัญหาที่ไม่ได้ขึ้นมาตรงๆ

ฟันคุด (Wisdom Teeth หรือ Impacted Tooth) คือฟันกรามซี่ที่สาม ซึ่งเป็นฟันซี่ในสุดของขากรรไกรบนและล่าง โดยปกติจะเริ่มขึ้นในช่วงอายุ 17-25 ปี แต่ด้วยวิวัฒนาการที่ทำให้ขนาดขากรรไกรของมนุษย์เล็กลง ทำให้บ่อยครั้งไม่มีพื้นที่เพียงพอสำหรับฟันซี่นี้ที่จะงอกขึ้นมาได้อย่างปกติ ฟันคุดจึงอาจจะขึ้นมาได้เพียงบางส่วน เอียงไปชนฟันซี่ข้าง ๆ หรือที่แย่ไปกว่านั้นคือฝังตัวอยู่ใต้เหงือกและกระดูกขากรรไกรอย่างสมบูรณ์ กลายเป็นปัญหาที่มองไม่เห็น แต่สร้างผลกระทบได้ไม่น้อยเลยทีเดียว

ฟันคุดเกิดจากอะไร ทำไมบางคนมี บางคนไม่มี?

สาเหตุหลักของการเกิดฟันคุด คือ พื้นที่ในขากรรไกรไม่เพียงพอ ซึ่งเป็นผลมาจากขนาดขากรรไกรที่ไม่สัมพันธ์กับขนาดของฟัน นอกจากนี้ปัจจัยทางพันธุกรรมก็มีส่วนสำคัญ หากพ่อแม่ของคุณมีประวัติฟันคุด คุณก็มีแนวโน้มที่จะมีฟันคุดเช่นกัน การที่บางคนไม่มีฟันคุดเลย อาจเป็นเพราะมีพื้นที่ขากรรไกรที่กว้างพอดี หรือในบางกรณีฟันกรามซี่ที่สามอาจไม่ถูกสร้างขึ้นมาตั้งแต่แรก ซึ่งถือเป็นความโชคดีอย่างหนึ่ง

ลักษณะของฟันคุดมีกี่ประเภท แบบไหนที่พบได้บ่อย?

ลักษณะการขึ้นของฟันคุดสามารถจำแนกได้หลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทก็ส่งผลต่อความซับซ้อนในการรักษาที่แตกต่างกันไป

• ฟันคุดขึ้นในแนวตรง (Vertical Impaction) : ฟันอยู่ในแนวปกติแต่ไม่สามารถโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาได้ทั้งหมด เนื่องจากมีเนื้อเยื่อเหงือกหรือกระดูกขวางอยู่
• ฟันคุดขึ้นในแนวเอียง (Mesial/Distal Impaction) : เป็นประเภทที่พบได้บ่อยที่สุด โดยฟันจะเอียงเข้าหาฟันกรามซี่ข้างเคียง ทำให้เกิดซอกที่เศษอาหารเข้าไปติดได้ง่าย
• ฟันคุดขึ้นในแนวนอน (Horizontal Impaction) : ฟันจะนอนขนานไปกับแนวกระดูกขากรรไกร ซึ่งมักจะสร้างแรงกดดันต่อรากฟันของฟันซี่ข้างๆ โดยตรง
• ฟันคุดขึ้นได้บางส่วน (Partial Eruption) : ฟันโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาเพียงเล็กน้อย ทำให้เกิดช่องว่างที่ยากต่อการทำความสะอาดและเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย

สัญญาณเตือนและอาการของฟันคุดที่ควรสังเกต

แม้ฟันคุดบางซี่อาจไม่แสดงอาการใด ๆ เลย แต่ส่วนใหญ่มักจะส่งสัญญาณเตือนให้เรารู้ตัว หากคุณมีอาการเหล่านี้ ควรรีบมาพบทันตแพทย์เพื่อทำการตรวจเช็ก

อาการปวดฟันคุดเป็นอย่างไร

• ปวดฟันบริเวณกรามซี่ในสุด อาจปวดเป็นพัก ๆ หรือปวดต่อเนื่อง
• อาการปวดตุบ ๆ ที่เหงือก และอาจร้าวไปยังบริเวณหูหรือศีรษะ
• รู้สึกปวดมากขึ้นเวลาเคี้ยวอาหาร

อาการอื่น ๆ ที่อาจบ่งบอกว่าคุณมีฟันคุด

• เหงือกบริเวณฟันซี่ในสุดบวมแดง
• มีกลิ่นปากแม้จะดูแลความสะอาดเป็นอย่างดี
• อ้าปากได้ลำบาก หรือรู้สึกเจ็บเมื่อต้องอ้าปากกว้าง
• มีรสชาติแปลก ๆ ในปาก
• ในกรณีที่มีการติดเชื้อรุนแรง อาจมีไข้ หรือต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอบวมร่วมด้วย

ผลกระทบและอันตรายจากการปล่อยฟันคุดทิ้งไว้โดยไม่รักษา

การละเลยฟันคุดอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากที่รุนแรงกว่าที่คิด ซึ่งไม่เพียงแต่สร้างความเจ็บปวด แต่ยังส่งผลเสียในระยะยาวอีกด้วย ยกตัวอย่างเช่น

• ปัญหาต่อฟันข้างเคียง : แรงดันจากฟันคุดที่พยายามจะขึ้นมา อาจทำให้ฟันซี่ข้างเคียงผุ เอียง หรือแม้กระทั่งทำให้รากฟันเสียหายได้
• ปัญหาเหงือกอักเสบและการติดเชื้อ : เศษอาหารที่เข้าไปติดอยู่ใต้เหงือกที่คลุมฟันคุดเป็นแหล่งเพาะเชื้อแบคทีเรียชั้นดี ทำให้เกิดการอักเสบ บวมแดง และหากรุนแรงอาจกลายเป็นหนองได้
• การเกิดถุงน้ำหรือเนื้องอก : แม้จะพบได้ไม่บ่อย แต่เนื้อเยื่อรอบฟันคุดที่ฝังอยู่นาน ๆ อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงกลายเป็นถุงน้ำ (Cyst) ซึ่งสามารถทำลายกระดูกขากรรไกรและฟันบริเวณใกล้เคียงได้

การวินิจฉัยและการรักษาฟันคุด ทำได้อย่างไรบ้าง?

เมื่อสงสัยว่าอาจมีฟันคุด การเข้าพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้องคือขั้นตอนที่สำคัญที่สุด เพื่อนำไปสู่การวางแผนการรักษาที่เหมาะสมและปลอดภัย

ทันตแพทย์ตรวจหาฟันคุดได้อย่างไร?

ในเบื้องต้น ทันตแพทย์จะทำการซักประวัติและตรวจในช่องปากเพื่อดูร่องรอยการขึ้นของฟันและอาการบวมของเหงือก แต่หัวใจสำคัญของการวินิจฉัยคือ การถ่ายภาพรังสีหรือเอกซเรย์ (X-ray) ซึ่งจะทำให้ทันตแพทย์สามารถมองเห็นตำแหน่ง ทิศทาง และลักษณะของฟันคุดที่ซ่อนอยู่ใต้เหงือกและกระดูกได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างแม่นยำ

วิธีการรักษาฟันคุด : การถอนฟันคุด และการผ่าฟันคุด

วิธีการรักษาฟันคุดจะมีอยู่ 2 วิธีหลัก ๆ ซึ่งทันตแพทย์จะเป็นผู้ประเมินจากลักษณะของฟันในฟิล์มเอกซเรย์ เพื่อเลือกวิธีรักษาอย่างเหมาะสมเอง โดยการถอนฟันคุด จะใช้ในกรณีที่ฟันคุดสามารถขึ้นมาในช่องปากได้มากพอสมควร และอยู่ในแนวตรง ทำให้ทันตแพทย์สามารถใช้เครื่องมือถอนออกได้ตามปกติ ส่วนการผ่าฟันคุด จะใช้ในเคสที่ซับซ้อนกว่า เช่น ฟันขึ้นเอียง นอน หรือฝังอยู่ในกระดูก ซึ่งทันตแพทย์จำเป็นต้องทำการผ่าตัดเปิดเหงือกเพื่อนำฟันออกมา

จัดการปัญหาฟันคุดอย่างมั่นใจที่ Teeth Talk Dental Clinic

การตัดสินใจจัดการกับฟันคุด จำเป็นต้องอาศัยความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ของทันตแพทย์ รวมถึงเครื่องมือที่ทันสมัยและปลอดภัย ที่คลินิกทำฟัน Teeth Talk Dental Clinic เราเข้าใจถึงความกังวลของคุณและพร้อมมอบประสบการณ์การรักษาที่ดีที่สุด ด้วยทีมงานคุณภาพและเทคโนโลยีที่ครบครัน

• ดูแลโดยทีมทันตแพทย์เฉพาะทาง : คุณจะได้รับการดูแลจากทันตแพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรมช่องปากโดยตรง ทำให้มั่นใจได้ว่าแม้จะเป็นเคสที่ยากและซับซ้อน ก็สามารถจัดการได้อย่างราบรื่นและปลอดภัย
• วางแผนการรักษาด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล : เราใช้เทคโนโลยีเอกซเรย์ดิจิทัลที่ให้ภาพคมชัดและแม่นยำ เพื่อการวางแผนการรักษาที่ละเอียดและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น
• เครื่องมือสะอาด ปลอดเชื้อ มั่นใจได้ทุกขั้นตอน : เราให้ความสำคัญกับมาตรฐานความสะอาดและการฆ่าเชื้อในระดับสูงสุด เพื่อให้คุณมั่นใจในทุกขั้นตอนการรักษา
• ให้คำปรึกษาและดูแลอย่างใกล้ชิด : ทีมงานของเราพร้อมให้ข้อมูลและตอบทุกข้อสงสัยของคุณอย่างเป็นกันเอง เพื่อให้คุณคลายความกังวลและรู้สึกสบายใจที่สุด

ที่ Teeth Talk Dental Clinic เรามีบริการถอนฟันคุด และผ่าฟันคุดในราคาที่สมเหตุสมผล โดยค่าบริการสำหรับการถอนฟันคุด แบบปกติจะเริ่มต้นที่ประมาณ 1,000 – 1,500 บาทต่อซี่ และสำหรับการผ่าฟันคุดจะเริ่มต้นที่ประมาณ 2,000 – 4,000 บาทต่อซี่ ซึ่งค่าใช้จ่ายจะขึ้นอยู่กับความยากง่ายและความซับซ้อนของแต่ละเคส โดยทันตแพทย์จะทำการประเมิน และแจ้งค่าใช้จ่ายให้ทราบอย่างชัดเจนก่อนเริ่มทำการรักษาเสมอ

รวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับฟันคุด

เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิตเกี่ยวกับฟันคุดที่หลายคนสงสัยมาตอบให้หายข้องใจ เพื่อให้คุณมีความเข้าใจที่ครบถ้วนยิ่งขึ้น

1. ฟันคุดจำเป็นต้องเอาออกทุกซี่หรือไม่?

ไม่จำเป็นเสมอไป หากฟันคุดสามารถขึ้นมาได้ตรงตามปกติ ทำความสะอาดได้ง่าย และไม่ก่อให้เกิดปัญหาใดๆ ทันตแพทย์อาจพิจารณาให้เก็บไว้ได้ แต่กรณีเช่นนี้พบได้ค่อนข้างน้อย

2. ช่วงอายุเท่าไหร่ที่เหมาะกับการเอาฟันคุดออกมากที่สุด?

ช่วงอายุที่เหมาะสมที่สุดคือประมาณ 18-25 ปี เนื่องจากเป็นช่วงที่รากฟันยังเจริญเติบโตไม่สมบูรณ์ ทำให้การผ่าตัดทำได้ง่ายกว่า แผลหายเร็วกว่า และมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่า

3. ผ่าฟันคุดแล้วหน้าจะเรียวลงจริงไหม?

เป็นความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง การเอาฟันคุดออกไม่ได้ทำให้ขนาดของกระดูกขากรรไกรเล็กลง ดังนั้นจึงไม่ส่งผลให้ใบหน้าเรียวลงแต่อย่างใด

สรุป อย่าปล่อยให้ฟันคุดเป็นปัญหาเรื้อรังในช่องปาก

ฟันคุด เป็นปัญหาในช่องปากที่หลายคนต้องเจอ และไม่ควรปล่อยปละละเลย เพราะอาจนำไปสู่ปัญหาที่รุนแรงและซับซ้อนกว่าเดิมได้ การหมั่นตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์เป็นประจำจะช่วยให้คุณสามารถตรวจพบและวางแผนจัดการกับฟันคุดได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ก่อนที่จะเกิดอาการเจ็บปวดหรือภาวะแทรกซ้อน 

หากคุณมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับฟันคุด สามารถนัดหมายเพื่อเข้ามาปรึกษาและรับการตรวจวินิจฉัยที่ Teeth Talk Dental Clinic ได้เลยที่เบอร์โทร 095-491-8659 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน ” ทีมทันตแพทย์ผู้ชำนาญการของเราพร้อมให้การดูแลและคำแนะนำที่ดีที่สุด เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีของคุณ