เคี้ยวข้าวข้างเดียว ทำให้หน้าเบี้ยวจริงไหม? รู้ทันสาเหตุ ผลเสีย และวิธีแก้ไข

เชื่อว่าหลายคนอาจติดนิสัยเคี้ยวข้าวข้างเดียวจนอาจสงสัยว่า “ทำให้หน้าเบี้ยวจริงไหม?” คำตอบคือ “มีส่วนจริง” แต่สิ่งที่น่ากังวลกว่าคือภัยเงียบที่ทำร้ายสุขภาพฟัน บทความนี้ Teeth Talk Dental Clinic จะพาไปรู้จักสาเหตุ พร้อมวิธีแก้ไขเพื่อกู้คืนสมดุลใบหน้าและสุขภาพช่องปากให้กลับมาแข็งแรงอีกครั้ง

สาเหตุที่ทำให้เราติดเคี้ยวข้าวข้างเดียว

พฤติกรรมการเคี้ยวข้าวข้างเดียวมักไม่ได้เกิดขึ้นจากความตั้งใจ แต่ส่วนใหญ่เป็นผลพวงจากความผิดปกติบางอย่างในช่องปากที่ร่างกายพยายามปรับตัวเพื่อการบดเคี้ยวที่ถนัดขึ้น โดยมีสาเหตุหลัก ๆ ดังนี้

1. มีปัญหาในช่องปาก

สาเหตุหลักมักเกิดจากความเจ็บในช่องปาก เช่น ฟันผุ ฟันแตก หรือฟันคุดอักเสบ ทำให้ร่างกายเลี่ยงไปเคี้ยวอีกข้างโดยอัตโนมัติ รวมถึงกรณีที่ถอนฟันไปแล้วแต่ไม่ได้ใส่ฟันปลอม ทำให้เหลือพื้นที่เคี้ยวเพียงฝั่งเดียว จึงจำเป็นต้องใช้งานข้างนั้นอย่างหนักแทน

2. ปัญหาการสบฟันหรือข้อต่อขากรรไกร (TMD)

การเรียงตัวของฟันส่งผลต่อการเคี้ยวโดยตรง ผู้ที่มีฟันซ้อนเกหรือสบฟันไม่ดี มักรู้สึกถนัดเคี้ยวข้างใดข้างหนึ่งมากกว่าเพราะเคี้ยวได้ละเอียดกว่า นอกจากนี้ ผู้ที่มีปัญหาข้อต่อขากรรไกร (TMJ) มีอาการเจ็บหรือมีเสียงคลิก ก็มักจะเลี่ยงการใช้งานข้างที่มีปัญหาไปโดยปริยาย

3. ความเคยชินที่ทำมานานจนไม่รู้ตัว

ในบางกรณี แม้จะไม่มีอาการเจ็บหรือฟันผุ แต่ความเคยชินที่สะสมมานานตั้งแต่เด็ก หรือเคยมีแผลในปากแล้วหายดีแล้วแต่ยังติดนิสัยเดิมอยู่ ก็ทำให้สมองสั่งการให้เคี้ยวข้างเดิมซ้ำ ๆ โดยอัตโนมัติ ซึ่งความเคยชินนี้เป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างใบหน้าในระยะยาว

ผลกระทบจากการเคี้ยวข้าวข้างเดียว

การใช้งานร่างกายไม่สมดุลย่อมส่งผลเสียตามมา การเคี้ยวข้าวข้างเดียวต่อเนื่องเป็นเวลานานส่งผลกระทบโดยตรงต่อกล้ามเนื้อ โครงสร้างใบหน้า และสุขภาพฟัน ดังนี้

1. ใบหน้าไม่สมมาตร

เมื่อเคี้ยวข้างเดียว กล้ามเนื้อฝั่งที่ใช้งานหนักจะขยายใหญ่ขึ้น ส่วนฝั่งที่ไม่ได้ใช้จะฝ่อลีบลง ทำให้รูปหน้าสองฝั่งดูไม่เท่ากัน หรือเกิดอาการ “หน้าเบี้ยว” แก้มข้างหนึ่งป่อง อีกข้างตอบอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งส่งผลกระทบต่อความมั่นใจในบุคลิกภาพ

2. ฟันสึกไม่เท่ากัน และเพิ่มความเสี่ยงหินปูนสะสม

ฟันข้างที่บดเคี้ยวตลอดเวลาจะรับภาระหนัก ทำให้เคลือบฟันสึกเร็วและเสี่ยงฟันแตก ส่วนข้างที่ไม่ได้ใช้งานกลับสะสมหินปูนได้ง่ายกว่าเพราะขาดการขัดสีจากอาหาร นำไปสู่ปัญหาเหงือกอักเสบและกลิ่นปากในที่สุด

3. กล้ามเนื้อและข้อต่อขากรรไกรทำงานหนักผิดปกติ

การลงน้ำหนักที่ข้างเดียวทำให้ข้อต่อขากรรไกร (TMJ) รับแรงกดทับที่ไม่สมดุล นานวันเข้าอาจทำให้เกิดอาการปวดร้าวบริเวณหน้าหู ปวดศีรษะ มีเสียงดังกึกกักเวลาอ้าปาก หรือขากรรไกรค้าง ซึ่งเป็นอาการของโรคข้อต่อขากรรไกรอักเสบที่รักษายากและใช้เวลานาน

วิธีแก้ไขการเคี้ยวข้าวข้างเดียว

หากรู้ตัวว่ากำลังติดนิสัยนี้ การแก้ไขต้องเริ่มที่ต้นเหตุ หากปล่อยไว้นานเกินไปอาจส่งผลเสียถาวรต่อโครงหน้าได้ การรักษาควรทำควบคู่กันไประหว่างทันตกรรมและการปรับพฤติกรรม

การรักษาต้นเหตุในช่องปาก

ขั้นตอนแรกต้องจัดการต้นเหตุที่ทำให้เคี้ยวลำบาก เช่น อุดฟันผุ ผ่าฟันคุด หรือใส่ฟันปลอมทดแทน เพื่อคืนพื้นที่บดเคี้ยวให้กลับมาใช้งานได้ครบทั้งสองด้าน เมื่อหายเจ็บและมีฟันครบแล้ว เราก็จะสามารถกลับมาฝึกเคี้ยวสองข้างได้ตามปกติ

การฝึกปรับพฤติกรรมการเคี้ยวให้สมดุล

เมื่อสภาพช่องปากพร้อมแล้ว ต้องอาศัยการฝึกฝน พยายามเตือนตัวเองในทุก ๆ มื้ออาหารให้เคี้ยวสลับซ้าย-ขวา หรือแบ่งอาหารให้เคี้ยวทั้งสองข้างพร้อมกัน เพื่อช่วยกระตุ้นให้กล้ามเนื้อฝั่งที่ลีบเล็กกลับมาทำงานและค่อย ๆ คืนความสมดุลให้กับใบหน้าได้

การจัดฟัน

หากสาเหตุเกิดจากการสบฟันผิดปกติ การจัดฟันคือทางออกที่ตรงจุดที่สุด เพราะช่วยปรับตำแหน่งฟันให้บดเคี้ยวได้สมดุลทั้งสองด้าน โดยเลือกได้ทั้งจัดฟันเหล็กที่เหมาะกับเคสซับซ้อน หรือ จัดฟันใสที่เน้นความสวยงาม ซึ่งช่วยแก้ปัญหาการสบฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพเช่นกัน

แก้ปัญหาช่องปากที่ Teeth Talk Dental Clinic ดูแลโดยทันตแพทย์ชำนาญการ

เราเข้าใจดีว่าปัญหาการเคี้ยวและฟันเรียงตัวผิดปกติ อาจสร้างความกังวลใจทั้งบุคลิกภาพและสุขภาพ ที่ Teeth Talk Dental Clinic เราจึงมุ่งมั่นมอบการรักษาที่ครอบคลุมและใส่ใจในทุกรายละเอียดเพื่อคุณ

• ทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง : เรามีทีมทันตแพทย์ที่มีประสบการณ์สูงในการวิเคราะห์โครงสร้างใบหน้าและการสบฟัน เพื่อหาสาเหตุของพฤติกรรมการเคี้ยวข้างเดียวและวางแผนการรักษาได้ตรงจุด
• เครื่องมือและเทคโนโลยีล้ำสมัย : เราใช้เครื่องเอกซเรย์ 3 มิติ (CT Scan) และระบบสแกนช่องปากดิจิทัล ที่ช่วยให้เห็นภาพโครงสร้างขากรรไกรและข้อต่อได้อย่างละเอียด แม่นยำ ช่วยให้การวางแผนจัดฟันหรือรักษาข้อต่อขากรรไกรมีประสิทธิภาพสูงสุด
• การดูแลที่มากกว่าการรักษาฟัน : เราให้ความสำคัญกับการปรับสมดุลของกล้ามเนื้อและข้อต่อขากรรไกรควบคู่ไปกับการรักษาทางทันตกรรม เพื่อให้ผลลัพธ์ที่ได้คือรอยยิ้มที่สวยงามพร้อมฟังก์ชันการเคี้ยวที่สมบูรณ์
• บรรยากาศผ่อนคลายและเป็นกันเอง : เราเน้นการสื่อสารที่เข้าใจง่าย ให้คำปรึกษาอย่างตรงไปตรงมา เพื่อให้คุณรู้สึกสบายใจตลอดการรักษา

หากคุณมีปัญหาเคี้ยวข้าวไม่ถนัด หรือสงสัยว่าการสบฟันมีปัญหา อย่าปล่อยทิ้งไว้จนแก้ไขยาก สามารถนัดหมายเพื่อเข้ามาปรึกษาและตรวจเช็กสภาพฟันที่คลินิก เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้องและเรียกคืนความมั่นใจให้รอยยิ้มของคุณอีกครั้ง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับพฤติกรรมเคี้ยวข้าวข้างเดียว

หลายคนยังมีความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการเคี้ยวข้าวข้างเดียว เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิตมาไขข้อข้องใจ เพื่อให้คุณดูแลตัวเองได้อย่างถูกต้อง

1. เคี้ยวข้าวข้างเดียวทำให้หน้าเบี้ยวถาวรเลยไหม?

หากเกิดจากกล้ามเนื้อ สามารถแก้ไขให้ดีขึ้นได้เมื่อกลับมาเคี้ยวสองข้างและรักษาทางทันตกรรม แต่หากปล่อยไว้นานจนกระทบโครงสร้างกระดูก โดยเฉพาะในวัยเจริญเติบโต อาจทำให้ผิดรูปถาวร ซึ่งต้องใช้การผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟันแก้ไข

2. ถ้ากลับมาเคี้ยวสองข้างหน้าจะกลับมาสมมาตรเหมือนเดิมไหม?

หากสาเหตุหลักมาจากกล้ามเนื้อ (Muscle Hypertrophy) การกลับมาเคี้ยว 2 ข้างจะช่วยให้กล้ามเนื้อฝั่งที่ลีบกลับมาขยายตัว และฝั่งที่โตลดขนาดลง ทำให้ใบหน้ากลับมาสมส่วนขึ้นได้ แต่ต้องใช้เวลาและความสม่ำเสมอในทุก ๆ มื้ออาหาร

3. เคี้ยวข้าวข้างเดียวบ่อย ๆ จะทำให้ปวดฟันไหม?

สามารถปวดฟันได้ เพราะฟันข้างที่รับภาระหนักจะเกิดแรงกดทับสะสม (Occlusal Trauma) อาจทำให้เกิดรอยร้าวเล็ก ๆ ที่มองไม่เห็น นำไปสู่อาการเสียวฟัน ปวดฟันเมื่อเคี้ยว หรืออาจทำให้วัสดุอุดฟันเดิมแตกหักได้ง่ายขึ้น

สรุป อย่าปล่อยให้การเคี้ยวข้าวข้างเดียวทำลายสมดุลช่องปากและใบหน้า

การเคี้ยวข้าวข้างเดียวอาจดูเป็นเรื่องเล็กในชีวิตประจำวัน แต่ผลกระทบระยะยาวนั้นส่งผลเสียทั้งต่อความสวยงามของใบหน้าและสุขภาพของฟัน การรู้ตัวและรีบแก้ไขที่ต้นเหตุเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณกลับมามีรอยยิ้มที่สมมาตรและสุขภาพช่องปากที่แข็งแรง

หากคุณกำลังมองหาคลินิกทำฟันที่เชี่ยวชาญและพร้อมให้คำปรึกษาอย่างละเอียด สามารถนัดหมายเพื่อประเมินสภาพฟันและวางแผนการรักษากับทีมทันตแพทย์ของเราได้ที่เบอร์โทร 099-113-8103 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน” ทีมงานของเราพร้อมดูแลและมอบรอยยิ้มที่มั่นใจให้กับคุณ