หลายคนมักมีความเชื่อว่า ฟันคุดเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องมีและต้องเผชิญกับการผ่าตัดเพื่อเอาออกเสมอ แต่ความจริงแล้วเป็นเช่นนั้นหรือไม่? คำถามยอดฮิตอย่าง “ฟันคุดมีทุกคนไหม?” กลายเป็นข้อสงสัยที่สร้างความกังวลใจให้ใครหลายคน ในบทความนี้ Teeth Talk Dental Clinic จะมาไขทุกข้อข้องใจแบบหมดเปลือก ตั้งแต่วิธีสังเกตอาการด้วยตัวเอง ไปจนถึงการประเมินว่าฟันคุดแบบไหนที่จำเป็นต้องผ่า และแบบไหนที่สามารถเก็บไว้ได้โดยไม่ต้องถอน เพื่อให้คุณเข้าใจและวางแผนดูแลสุขภาพช่องปากได้อย่างถูกต้อง
ฟันคุดมีทุกคนไหม? เฉลยข้อสงสัยที่หลายคนอยากรู้
คำตอบที่ชัดเจนคือ “ไม่ใช่ทุกคนที่จะมีฟันคุด” จากข้อมูลทางทันตกรรมพบว่า มีประชากรจำนวนไม่น้อยที่ไม่มีฟันกรามซี่ที่สามหรือไม่เกิดภาวะฟันคุดเลยตลอดชีวิต ซึ่งเรื่องนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยเฉพาะของแต่ละบุคคลเป็นหลัก ดังนั้น ความเชื่อที่ว่าทุกคนจะต้องมีฟันคุดและต้องเอาออกจึงไม่เป็นความจริงเสมอไป
ทำไมบางคนถึงไม่มีฟันคุด?
สาเหตุหลักที่บางคนไม่มีฟันคุดนั้นเกี่ยวข้องโดยตรงกับวิวัฒนาการและพันธุกรรม บางคนอาจไม่มีการสร้างหน่อฟันกรามซี่ที่สามมาตั้งแต่เกิด ซึ่งเป็นผลมาจากยีนที่ได้รับสืบทอดมา ในขณะที่บางคนมีหน่อฟันครบ แต่มีขนาดขากรรไกรที่ใหญ่และมีพื้นที่เพียงพอ ทำให้ฟันกรามซี่ที่สามสามารถงอกขึ้นมาได้ตรงและเป็นปกติเหมือนฟันซี่อื่น ๆ โดยไม่กลายเป็นฟันคุด
ฟันคุดคืออะไร ทำไมถึงขึ้นมาแบบปกติไม่ได้
ฟันคุด คือ ฟันกรามซี่สุดท้าย (ซี่ที่สาม) ที่ไม่สามารถงอกขึ้นมาในช่องปากได้ตามแนวปกติ อาจจะโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน หรือฝังตัวอยู่ใต้เหงือกและกระดูกขากรรไกรอย่างสมบูรณ์ สาเหตุหลักที่ทำให้ฟันซี่นี้ขึ้นไม่ได้ตามปกติเป็นเพราะมันเป็นฟันที่ขึ้นมาช้าที่สุด ในช่วงอายุประมาณ 17-25 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันซี่อื่น ๆ ขึ้นมาจับจองพื้นที่ในขากรรไกรไปหมดแล้ว ทำให้ฟันคุดไม่มีที่ว่างเพียงพอที่จะงอกขึ้นมาตรง ๆ ได้
จะรู้ได้อย่างไรว่าเรามีฟันคุด? เช็กอาการเบื้องต้นได้ด้วยตัวเอง
แม้ฟันคุดบางซี่อาจซ่อนตัวอยู่เงียบ ๆ โดยไม่แสดงอาการใด ๆ แต่ก็มีสัญญาณเตือนหลายอย่างที่คุณสามารถสังเกตได้ด้วยตัวเอง
สัญญาณและอาการเตือนของฟันคุด
- มีอาการปวดตื้อ ๆ บริเวณกรามซี่ในสุด อาจปวดร้าวไปถึงหูหรือศีรษะ
- เหงือกบริเวณหลังฟันซี่สุดท้ายมีอาการบวมแดงหรืออักเสบ
- รู้สึกเจ็บหรืออ้าปากได้ลำบากกว่าปกติ
- มีกลิ่นปากแม้จะแปรงฟันอย่างดีแล้ว ซึ่งอาจเกิดจากเศษอาหารเข้าไปติดใต้เหงือก
- เคี้ยวอาหารแล้วรู้สึกเจ็บบริเวณกรามด้านใน
วิธีเช็กที่แม่นยำที่สุด : การเอกซเรย์กับทันตแพทย์
ถึงแม้จะไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ การตรวจเช็กว่าคุณมีฟันคุดหรือไม่ด้วยวิธีที่แม่นยำที่สุดคือการเข้าพบทันตแพทย์เพื่อทำการเอกซเรย์ (X-ray) ช่องปาก เพราะภาพเอกซเรย์จะสามารถแสดงให้เห็นฟันคุดที่ฝังตัวอยู่ใต้กระดูกได้อย่างชัดเจน ทำให้ทันตแพทย์สามารถประเมินตำแหน่ง ทิศทาง และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับฟันซี่ข้างเคียงได้อย่างแม่นยำ
ไขข้อข้องใจ ฟันคุดแบบไหนต้องผ่า?
ไม่ใช่ฟันคุดทุกซี่ที่ต้องเก็บไว้เสมอไป นี่คือลักษณะของฟันคุดที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่มักแนะนำให้ทำการผ่าฟันคุดออก เพื่อป้องกันปัญหาช่องปากที่อาจตามมาในระยะยาว
ฟันคุดที่ขึ้นเอียงหรือแนวนอน ชนฟันข้างเคียง
เป็นกรณีที่พบได้บ่อยที่สุด ฟันคุดที่ขึ้นในลักษณะนี้จะสร้างแรงดันไปที่รากของฟันกรามซี่ที่อยู่ข้างหน้าอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นความเสี่ยงสูงที่อาจทำให้รากฟันซี่นั้นละลาย หรือเกิดฟันผุในบริเวณซอกฟันที่ทำความสะอาดไม่ได้
ฟันคุดที่โผล่มาแค่บางส่วนและมีเหงือกคลุม
ฟันคุดลักษณะนี้เปรียบเสมือนกับดักเศษอาหารชั้นดี เพราะมีซอกใต้เหงือกที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง ทำให้เกิดการสะสมของแบคทีเรีย และนำไปสู่ภาวะเหงือกอักเสบติดเชื้อ (Pericoronitis) ได้ง่าย ซึ่งจะทำให้มีอาการปวด บวม และเป็นหนองได้
ฟันคุดที่ทำให้เกิดอาการปวด บวม หรือติดเชื้อซ้ำ ๆ
หากฟันคุดของคุณเริ่มส่งสัญญาณเตือนด้วยอาการเจ็บปวด หรือมีการอักเสบติดเชื้อเกิดขึ้นบ่อยครั้ง นั่นคือข้อบ่งชี้ที่ชัดเจนว่าฟันคุดซี่นั้นกำลังสร้างปัญหา และการนำออกคือวิธีแก้ปัญหาที่ต้นเหตุและดีที่สุด
ฟันคุดที่กลายเป็นถุงน้ำ (Cyst) หรือเนื้องอก
แม้จะพบได้ไม่บ่อย แต่ก็เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายที่สุด การปล่อยฟันคุดที่ฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกรทิ้งไว้นาน ๆ เนื้อเยื่อรอบ ๆ ฟันอาจเกิดการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปเป็นถุงน้ำหรือเนื้องอกได้ ซึ่งจะค่อย ๆ ทำลายกระดูกขากรรไกรและฟันซี่ข้างเคียง
ฟันคุดแบบไหนไม่ต้องผ่า หรือแค่ถอนก็พอ?
สำหรับหลาย ๆ คนที่มีฟันคุดแต่ไม่อยากผ่าตัด ก็มีข่าวดีเช่นกัน เพราะมีฟันคุดบางลักษณะที่ไม่จำเป็นต้องผ่านกระบวนการที่ซับซ้อน
ฟันคุดแบบไหนถอนได้ (ไม่ต้องผ่าตัดใหญ่)
สำหรับคำถามที่ว่า ฟันคุดแบบไหนถอนได้ คำตอบคือฟันคุดที่สามารถงอกขึ้นมาในช่องปากได้เต็มซี่ อยู่ในแนวตั้งตรง และไม่มีกระดูกหรือเหงือกมาบดบังมากนัก ทันตแพทย์จะสามารถใช้เครื่องมือทันตกรรมทำการถอนฟันซี่นั้นออกมาได้เลย โดยไม่ต้องทำการผ่าตัดเปิดเหงือกหรือกรอกระดูก ซึ่งขั้นตอนจะคล้ายกับการถอนฟันปกติ
ฟันคุดแบบไหนไม่ต้องผ่า และอาจไม่ต้องถอนเลย
นี่คือกรณีที่ดีที่สุดแต่ก็พบได้น้อยที่สุด สำหรับฟันคุดแบบไหนไม่ต้องผ่านั้น จะต้องเป็นฟันคุดที่ขึ้นมาตรงสมบูรณ์ อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง สามารถทำความสะอาดได้ง่ายด้วยแปรงสีฟัน ไม่ส่งผลกระทบต่อการสบฟัน และไม่เบียดฟันซี่ข้างเคียง อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจว่าจะเก็บฟันคุดซี่นั้นไว้หรือไม่ จำเป็นต้องได้รับการประเมินจากทันตแพทย์อย่างละเอียดเท่านั้น
ปรึกษาปัญหาฟันคุดอย่างมั่นใจกับ Teeth Talk Dental Clinic
การตัดสินใจเกี่ยวกับฟันคุดอาจทำให้คุณสับสนและกังวลใจ ที่ Teeth Talk Dental Clinic เราเข้าใจดีถึงปัญหานี้ และพร้อมให้คำปรึกษาที่ชัดเจนและตรงไปตรงมาแก่คุณ
- ดูแลโดยทีมทันตแพทย์เฉพาะทาง : ทีมศัลยแพทย์ช่องปากของเรามีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์สูงในการประเมินและรักษาเคสฟันคุดทุกรูปแบบ
- เทคโนโลยีที่ทันสมัย : เราใช้เครื่องเอกซเรย์ดิจิทัลที่ให้ภาพคมชัดและแม่นยำ ช่วยให้การวางแผนการรักษาเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด
- วางแผนการรักษาเฉพาะบุคคล : ทันตแพทย์จะอธิบายลักษณะฟันคุดของคุณอย่างละเอียด พร้อมให้ทางเลือกในการรักษาที่เหมาะสมกับคุณที่สุด เพื่อให้คุณตัดสินใจได้อย่างมั่นใจ
ไม่ว่าคุณจะแค่สงสัยว่ามีฟันคุดหรือไม่ หรือกำลังมีอาการปวด การเข้ามาปรึกษาที่คลินิกทำฟันคือขั้นตอนแรกที่สำคัญที่สุด สามารถนัดหมายเพื่อเข้ามาพูดคุยและตรวจประเมินกับทีมทันตแพทย์ของเราได้เลย
รับสิทธิ์พิเศษและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ปรึกษาฟรี!
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับฟันคุด (FAQ)
เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิตเกี่ยวกับฟันคุดที่คุณอาจสงสัยมาตอบให้แบบสั้น ๆ กระชับ เข้าใจง่าย
ฟันคุดจะขึ้นในช่วงอายุเท่าไหร่?
โดยทั่วไปฟันคุดจะเริ่มขึ้นในช่วงอายุประมาณ 17-25 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ขากรรไกรเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว
จะรู้ได้อย่างไรว่ามีอาการปวดฟันคุด?
อาการปวดฟันคุดมักจะเป็นการปวดตื้อ ๆ ลึก ๆ บริเวณกรามซี่ในสุด อาจมีอาการเหงือกบวมร่วมด้วย และมักจะปวดมากขึ้นเวลาเคี้ยวอาหาร
ถ้ายังไม่ปวด จำเป็นต้องเอาฟันคุดออกไหม?
ขึ้นอยู่กับการประเมินของทันตแพทย์ หากฟันคุดอยู่ในตำแหน่งที่เสี่ยงต่อการเกิดปัญหาในอนาคต ทันตแพทย์ส่วนใหญ่มักจะแนะนำให้เอาออกตั้งแต่ยังไม่มีอาการ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงกว่า
ทำไมบางคนถึงไม่มีฟันคุด?
เป็นเพราะปัจจัยทางพันธุกรรมที่อาจไม่มีการสร้างฟันซี่นี้ขึ้นมาเลย หรือมีขนาดขากรรไกรที่ใหญ่พอดี ทำให้ฟันสามารถขึ้นมาได้ตรงและเป็นปกติ
สรุป ฟันคุดไม่ได้มีทุกคน แต่ควรตรวจเช็กเพื่อความสบายใจ
โดยสรุปแล้ว ฟันคุดไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน และไม่ใช่ทุกซี่ที่จำเป็นต้องเอาออกเสมอไป สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการทำความเข้าใจลักษณะฟันคุดของตัวเองผ่านการตรวจประเมินโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้คุณสามารถวางแผนการดูแลรักษาได้อย่างเหมาะสม ป้องกันปัญหาช่องปากที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต และคลายความกังวลใจได้อย่างดีที่สุด หากคุณมีข้อสงสัยหรือต้องการตรวจเช็ก สามารถติดต่อเราได้ทันทีที่เบอร์โทร 099-113-8103 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน” ทีมงานของเราพร้อมดูแลและมอบรอยยิ้มที่มั่นใจให้กับคุณ
