ฟันกรามแตก คืออะไร อันตรายไหม? รวมวิธีรักษา อาการ และสาเหตุที่ต้องรู้

เคยไหม? เคี้ยวอาหารเพลิน ๆ แล้วรู้สึกเจ็บแปลบที่ฟันกราม หรือใช้ลิ้นสัมผัสแล้วรู้สึกว่าฟันมีรอยคม ๆ ไม่เรียบเหมือนเดิม อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ “ฟันกรามแตก” ปัญหาช่องปากที่หลายคนมองข้าม แต่กลับส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตมากกว่าที่คิด หากปล่อยทิ้งไว้อาจนำไปสู่การติดเชื้อรุนแรงจนถึงขั้นต้องสูญเสียฟันซี่สำคัญไปอย่างถาวร 

สำหรับใครที่กำลังกังวลกับปัญหานี้ Teeth Talk Dental Clinic ได้รวบรวมทุกเรื่องที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับฟันกรามแตกมาไว้ในบทความนี้แล้ว ตั้งแต่สาเหตุ อาการ วิธีรักษา ไปจนถึงแนวทางการป้องกัน เพื่อให้คุณรับมือได้อย่างทันท่วงที

“ฟันกรามแตก” ปัญหาในช่องปากที่ปล่อยไว้ไม่ได้

ฟันกรามเป็นฟันซี่สำคัญที่ทำหน้าที่หลักในการบดเคี้ยวอาหาร การเกิดรอยแตกหรือร้าวบนฟันกรามจึงไม่ใช่แค่เรื่องเล็กน้อย เพราะนอกจากจะสร้างความเจ็บปวดและรำคาญใจแล้ว รอยแตกยังเป็นช่องทางให้แบคทีเรียเข้าไปทำลายโครงสร้างฟันจากภายในได้ง่ายขึ้นอีกด้วย ปัญหาที่เริ่มจากรอยร้าวเล็ก ๆ อาจลุกลามจนทำให้เกิดฟันผุทะลุโพรงประสาท นำไปสู่การอักเสบ และสร้างความเสียหายเกินกว่าจะรักษาด้วยวิธีปกติได้ ดังนั้น การเข้าใจถึงอาการและสาเหตุเพื่อเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่จะช่วยรักษาฟันกรามของคุณไว้ได้

อาการฟันกรามแตกเป็นแบบไหน เปิด 5 เช็กลิสต์ที่คุณควรสังเกต

อาการของฟันกรามแตกอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและความรุนแรงของรอยแตก แต่โดยส่วนใหญ่แล้วมักมีสัญญาณเตือนที่คุณสามารถสังเกตได้ด้วยตัวเอง ดังนี้

1. ปวดฟันจี๊ด ๆ เวลาเคี้ยวอาหาร

อาการปวดลักษณะนี้เป็นสัญญาณคลาสสิกของฟันแตก โดยจะรู้สึกเจ็บแปลบหรือปวดฟันจี๊ด ๆ ขึ้นมาทันทีเมื่อออกแรงบดเคี้ยวอาหาร และอาการปวดมักจะหายไปเมื่อหยุดเคี้ยว นั่นเป็นเพราะเมื่อมีแรงกดลงบนฟัน รอยแตกจะขยายตัวออกเล็กน้อยและไปกระตุ้นเส้นประสาทที่อยู่ภายในเนื้อฟัน ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดขึ้นมานั่นเอง

2. เสียวฟันผิดปกติเมื่อเจอของร้อน-เย็น

เมื่อเคลือบฟันซึ่งเป็นเกราะป้องกันชั้นนอกสุดเกิดรอยแตก เนื้อฟันที่อยู่ชั้นใน (Dentin) ซึ่งมีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิจะถูกเปิดออก ทำให้คุณรู้สึกเสียวฟันอย่างรุนแรงเมื่อดื่มน้ำเย็นจัด หรือรับประทานอาหารร้อน ๆ ซึ่งเป็นอาการที่บ่งบอกว่าโครงสร้างฟันของคุณกำลังมีปัญหา

3. ฟันกรามแตกเป็นรู ปวดมาก จนทนไม่ไหว

ในกรณีที่ ฟันกรามแตกเป็นรู ปวดมาก มักเกิดจากการที่รอยแตกนั้นมีขนาดใหญ่และลึกจนทะลุเข้าไปถึงโพรงประสาทฟัน ทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อภายในอย่างรุนแรง อาการปวดอาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา หรือปวดตุบๆ จนรบกวนการนอน ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบพบทันตแพทย์โดยด่วน

4. เหงือกบวมแดง มีกลิ่นปาก

เมื่อรอยแตกของฟันลามลึกลงไปใกล้กับเหงือก มักจะกลายเป็นแหล่งสะสมของเศษอาหารและเชื้อแบคทีเรียที่ยากต่อการทำความสะอาด ส่งผลให้เหงือกบริเวณนั้นเกิดการอักเสบ บวมแดง มีเลือดออกง่าย และอาจเกิดกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์ตามมาได้

5. รู้สึกว่าฟันมีรอยคม หรือมีเศษฟันหลุด

บางครั้งคุณอาจไม่รู้สึกเจ็บปวดใดๆ แต่เมื่อใช้ลิ้นสัมผัสไปที่ฟันกราม จะรู้สึกว่าผิวฟันไม่เรียบ มีรอยคม หรือในบางกรณีอาจมีเศษ ฟันแตก เล็ก ๆ หลุดออกมาขณะรับประทานอาหาร ซึ่งเป็นสัญญาณที่ชัดเจนว่าฟันของคุณได้รับความเสียหายและต้องการการดูแลรักษาจากทันตแพทย์

ฟันกรามแตกเกิดจากอะไรได้บ้าง?

ฟันกรามแตกสามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายปัจจัย ทั้งจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตและสุขภาพฟันเดิมของคุณเอง ลองมาสำรวจสาเหตุเหล่านี้ไปพร้อมกัน

การเคี้ยวของแข็ง อุบัติเหตุ และการใช้ฟันผิดประเภท

การใช้ฟันกรามบดเคี้ยวอาหารที่แข็งมาก ๆ เช่น น้ำแข็ง กระดูก หรือถั่วเปลือกแข็ง เป็นสาเหตุอันดับต้น ๆ ที่ทำให้ฟันรับแรงกระแทกมากเกินไปจนเกิดรอยร้าว นอกจากนี้ การเกิดอุบัติเหตุที่กระทบกระเทือนบริเวณใบหน้า หรือการใช้ฟันผิดประเภท เช่น ใช้ฟันเปิดขวด ก็เป็นความเสี่ยงโดยตรงที่ทำให้ฟันแตกได้เช่นกัน

การนอนกัดฟัน พฤติกรรมทำร้ายฟันโดยไม่รู้ตัว

การนอนกัดฟันเป็นพฤติกรรมที่สร้างแรงบดเคี้ยวที่รุนแรงและต่อเนื่องบนผิวฟันโดยที่เราไม่รู้ตัว แรงกดมหาศาลนี้สามารถทำให้ฟันสึกกร่อนและเกิดรอยร้าวเล็กๆ (Micro-cracks) ขึ้นได้ ซึ่งเมื่อเวลาผ่านไป รอยร้าวเหล่านี้อาจขยายใหญ่ขึ้นจนกลายเป็นฟันแตกในที่สุด

ฟันที่เคยอุดมีขนาดใหญ่ หรือผ่านการรักษารากฟัน

ฟันที่เคยผ่านการอุด โดยเฉพาะวัสดุอุดฟันที่มีขนาดใหญ่ จะทำให้เนื้อฟันธรรมชาติดั้งเดิมเหลือน้อยลงและโครงสร้างฟันโดยรวมอ่อนแอลง เช่นเดียวกับฟันที่ผ่านการรักษารากฟัน ซึ่งจะไม่มีเส้นเลือดมาหล่อเลี้ยง ทำให้ฟันเปราะและแตกหักได้ง่ายกว่าฟันปกติ

ภาวะฟันกรามผุแตกที่ทำให้เนื้อฟันอ่อนแอลง

ฟันกรามผุแตก เป็นภาวะที่เกิดจากฟันผุลุกลามจนทำลายเนื้อฟันไปเป็นบริเวณกว้าง ทำให้โครงสร้างฟันอ่อนแอลงอย่างมาก เมื่อต้องรับแรงบดเคี้ยวตามปกติ ก็อาจทำให้ส่วนที่ผุนั้นแตกหักออกไปได้ง่าย ๆ กลายเป็นฟันกรามแตกเป็นโพรงที่ต้องการการรักษาอย่างเร่งด่วน

ลักษณะของฟันกรามแตกมีกี่แบบ?

ทันตแพทย์สามารถจำแนกประเภทของฟันกรามแตกได้หลายลักษณะตามความรุนแรง ซึ่งแต่ละแบบก็มีแนวทางการรักษาที่แตกต่างกันออกไป

รอยร้าวเล็กน้อยที่ผิวเคลือบฟัน (Craze Lines)

เป็นรอยร้าวขนาดเล็กมาก ๆ ที่เกิดขึ้นเฉพาะบนผิวเคลือบฟันชั้นนอกสุด ไม่ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดใดๆ และมักไม่ต้องการการรักษาที่ซับซ้อน แต่อาจต้องมีการกรอผิวฟันให้เรียบเพื่อความสวยงาม

ฟันแตกที่ปุ่มฟัน (Fractured Cusp)

เป็นการแตกหักที่เกิดขึ้นบริเวณปุ่มฟัน ซึ่งเป็นส่วนที่นูนขึ้นมาบนด้านบดเคี้ยวของฟันกราม มักพบในฟันที่เคยมีการอุดฟันขนาดใหญ่มาก่อน โดยรอยแตกชนิดนี้มักจะไม่ลึกถึงโพรงประสาทฟัน

ฟันร้าวลึกถึงเนื้อฟัน แต่ยังไม่แยกจากกัน

เป็นรอยร้าวในแนวดิ่งที่ขยายจากด้านบดเคี้ยวลงไปทางรากฟัน แต่ฟันยังไม่แยกออกจากกันเป็นชิ้นๆ หากไม่รีบรักษา รอยร้าวประเภทนี้อาจลุกลามลึกลงไปเรื่อยๆ จนถึงรากฟันได้

ฟันแตกที่แยกออกจากกันเป็นสองส่วน (Split Tooth)

เป็นผลมาจากการปล่อยฟันร้าวทิ้งไว้โดยไม่รักษา จนกระทั่งรอยร้าวขยายตัวและทำให้ฟันแยกออกจากกันเป็นสองส่วนหรือมากกว่า ซึ่งการจะเก็บรักษาฟันซี่นั้นไว้ได้หรือไม่ ขึ้นอยู่กับว่ารอยแตกนั้นลึกไปถึงระดับไหน

ฟันร้าวในแนวดิ่งถึงรากฟัน (Vertical Root Fracture)

เป็นรอยร้าวที่เริ่มต้นจากบริเวณรากฟันและขยายขึ้นมาทางด้านบนของตัวฟัน มักไม่แสดงอาการชัดเจนในระยะแรก ทำให้ตรวจพบได้ยาก และบ่อยครั้งที่ฟันลักษณะนี้มักจะต้องถูกถอนออกไป

ฟันกรามแตกอันตรายไหม ทำไมไม่ควรรักษาช้า?

การปล่อยฟันกรามแตกทิ้งไว้โดยไม่ทำการรักษาถือเป็นเรื่องอันตรายอย่างยิ่ง เพราะจากปัญหาเล็กๆ อาจบานปลายกลายเป็นปัญหาสุขภาพช่องปากที่รุนแรงและซับซ้อนได้ ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นได้แก่

• การติดเชื้อลุกลาม : รอยแตกบนฟันเป็นประตูเปิดให้แบคทีเรียเข้าไปยังโพรงประสาทฟันได้ง่าย ก่อให้เกิดการติดเชื้อ เป็นหนองที่ปลายรากฟัน และอาจลุกลามไปยังกระดูกขากรรไกรได้
• อาการปวดเรื้อรัง : อาการปวดและเสียวฟันจะรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้รับประทานอาหารได้ลำบาก และอาจส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม
• การสูญเสียฟันถาวร : หากรอยแตกขยายใหญ่และลึกเกินกว่าจะบูรณะได้ ทางเลือกสุดท้ายอาจเป็นการถอนฟันซี่นั้นออกไป ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการบดเคี้ยวและอาจทำให้ฟันซี่ข้างเคียงล้มได้ในอนาคต

วิธีรักษาฟันกรามแตก เลือกแบบไหนให้เหมาะกับคุณ

การรักษาฟันกรามแตกจะขึ้นอยู่กับตำแหน่ง ขนาด และความลึกของรอยแตก โดยทันตแพทย์จะเป็นผู้ประเมินและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ ซึ่งโดยทั่วไปมีแนวทางการรักษาดังนี้

การอุดฟัน (Dental Filling)

วิธีการอุดฟันเหมาะสำหรับกรณีที่ฟันกรามมีรอยแตกขนาดเล็ก หรือแตกออกไปเพียงเล็กน้อย และยังไม่ลึกถึงโพรงประสาทฟัน ทันตแพทย์จะทำการกรอเนื้อฟันส่วนที่เสียหายออกแล้วใช้วัสดุอุดฟันเพื่อบูรณะฟันให้กลับมามีรูปร่างและการใช้งานได้ตามปกติ

การทำครอบฟัน (Dental Crown)

ในกรณีที่ฟันแตกเป็นบริเวณกว้างหรือมีโครงสร้างที่อ่อนแอ การทำครอบฟันเป็นวิธีที่เหมาะสมที่สุด โดยทันตแพทย์จะทำการกรอแต่งฟันซี่นั้นให้มีขนาดเล็กลง แล้วครอบทับด้วยวัสดุที่มีความแข็งแรงและสวยงามเหมือนฟันธรรมชาติ เพื่อปกป้องฟันซี่เดิมไม่ให้แตกหักเพิ่มเติมและกลับมาใช้งานบดเคี้ยวได้อย่างเต็มที่

การรักษารากฟัน (Root Canal Treatment)

หากรอยแตกมีความลึกมากจนทะลุถึงโพรงประสาทฟันและเกิดการติดเชื้อขึ้น จำเป็นต้องทำการรักษารากฟันเพื่อกำจัดเชื้อโรคและเนื้อเยื่อที่อักเสบออกไปให้หมด หลังจากนั้นจึงทำการบูรณะฟันด้วยการอุดฟันหรือทำครอบฟันต่อไปเพื่อรักษาฟันซี่นั้นไว้

การถอนฟัน (Tooth Extraction)

การถอนฟันจะเป็นทางเลือกสุดท้าย ในกรณีที่ฟันแตกรุนแรงมากจนไม่สามารถบูรณะซ่อมแซมได้ เช่น ฟันแตกในแนวดิ่งไปจนถึงรากฟัน หรือฟันแตกหักลงไปใต้ขอบเหงือก ซึ่งการเก็บฟันไว้จะเป็นความเสี่ยงต่อการอักเสบเรื้อรัง

ทำไมต้องรักษาฟันกรามแตกที่ Teeth Talk Dental Clinic

การเลือกรักษาฟันกรามแตกกับเราที่ Teeth Talk Dental Clinic คุณจะได้รับการดูแลที่มากกว่าด้วยมาตรฐานระดับสูงในทุกขั้นตอน

• ทีมทันตแพทย์เฉพาะทางมากประสบการณ์ : เรามีทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการบูรณะฟันที่พร้อมให้การวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่แม่นยำ เหมาะสมกับปัญหาของแต่ละบุคคล
• เทคโนโลยีวินิจฉัยที่แม่นยำและทันสมัย : เราใช้เทคโนโลยีเอกซเรย์ดิจิทัลและเครื่องมือที่ทันสมัยในการตรวจวิเคราะห์รอยแตก ทำให้สามารถมองเห็นความเสียหายที่อาจมองไม่เห็นด้วยตาเปล่าได้อย่างชัดเจน
• วางแผนการรักษาแบบองค์รวม : เราไม่ได้มุ่งเน้นแค่การซ่อมแซมฟันที่แตก แต่ยังมองไปถึงสาเหตุและวางแผนการรักษาเพื่อป้องกันปัญหาระยะยาว ให้คุณกลับมามีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรงอย่างยั่งยืน
• ให้คำปรึกษาอย่างจริงใจและตรงไปตรงมา : ทันตแพทย์ของเราจะอธิบายทางเลือกในการรักษา ข้อดี-ข้อเสียอย่างละเอียด เพื่อให้คุณมีส่วนร่วมในการตัดสินใจและเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับตัวเองที่สุด
• ใช้สิทธิประกันสังคมได้ ไม่ต้องสำรองจ่าย : สำหรับการรักษาบางประเภท เช่น การอุดฟันหรือถอนฟัน คุณสามารถใช้สิทธิประกันสังคมได้โดยไม่ต้องสำรองจ่าย ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายได้มาก

หากคุณกำลังประสบปัญหาฟันกรามแตก หรือมีอาการที่น่าสงสัย อย่าปล่อยทิ้งไว้จนสายเกินแก้ เชิญเข้ามาปรึกษาและตรวจเช็กสภาพฟันที่คลินิกทำฟันของเรา เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้องและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ

รวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับฟันกรามแตก (FAQ)

ไขทุกข้อข้องใจเกี่ยวกับฟันกรามแตกที่คุณอยากรู้ Teeth Talk Dental Clinic ได้รวบรวมคำถามยอดฮิตพร้อมคำตอบที่เข้าใจง่ายมาให้แล้ว

ฟันแตกสามารถหายเองได้หรือไม่?

ไม่สามารถหายเองได้เด็ดขาด เพราะโครงสร้างฟันไม่สามารถซ่อมแซมหรือสร้างตัวเองขึ้นมาใหม่ได้เหมือนกระดูกส่วนอื่นของร่างกาย การปล่อยทิ้งไว้มีแต่จะทำให้รอยแตกขยายใหญ่ขึ้น

ฟันกรามผุแตก สามารถถอนฟันได้หรือไม่?

สามารถถอนได้ หากทันตแพทย์ประเมินแล้วว่าฟันซี่นั้นผุและแตกเสียหายรุนแรงจนไม่สามารถบูรณะให้กลับมาใช้งานได้ดีดังเดิม หรือการเก็บไว้มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

ฟันกรามแตกซ่อมได้ไหม?

ซ่อมได้อย่างแน่นอน ด้วยวิธีการรักษาที่หลากหลายตั้งแต่อุดฟันไปจนถึงครอบฟัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะและความรุนแรงของรอยแตก ซึ่งทันตแพทย์จะเป็นผู้ประเมินและแนะนำวิธีที่เหมาะสมที่สุด

ฟันกรามแตกเหลือแต่ราก ต้องทำอย่างไร?

ควรรีบมาพบทันตแพทย์เพื่อทำการถอนรากฟันที่เหลืออยู่ออกไปให้หมด เพราะการปล่อยทิ้งไว้จะเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคและทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังได้ หลังจากถอนแล้วจึงค่อยวางแผนการใส่ฟันปลอมหรือรากฟันเทียมทดแทนต่อไป

ฟันกรามแตก ปวดมาก ทำอย่างไรเบื้องต้น?

หากมีอาการปวดมาก สามารถรับประทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการในเบื้องต้น และบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ เพื่อช่วยลดการอักเสบ จากนั้นควรรีบติดต่อคลินิกทันตกรรมเพื่อทำการนัดหมายและเข้ารับการรักษาโดยเร็วที่สุด

สรุป อย่าปล่อยให้ฟันกรามแตกทำลายรอยยิ้มและสุขภาพของคุณ

ฟันกรามแตก เป็นภาวะที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างทันท่วงที การเพิกเฉยต่อสัญญาณเตือนต่างๆ ไม่เพียงแต่จะนำมาซึ่งความเจ็บปวด แต่ยังเสี่ยงต่อการติดเชื้อและการสูญเสียฟันอย่างถาวร หากคุณมีอาการที่เข้าข่ายฟันกรามแตก หรือมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก อย่าลังเลที่จะติดต่อเข้ามาปรึกษา Teeth Talk Dental Clinic ได้ที่เบอร์โทร 099-113-8103 หรือ Line : @teethtalk หรือ Facebook Page : “Teeth Talk Dental Clinic คลินิกทันตกรรม จัดฟัน ทำฟัน” ทีมงานของเราพร้อมดูแลและมอบรอยยิ้มที่มั่นใจให้กับคุณ